In 2025 verdwijnt de analoge terugdraaiende teller definitief voor Vlaamse zonnepaneel-eigenaars, en wordt de digitale meter verplicht. Deze wijziging werd door de Vlaamse regering ingevoerd om het elektriciteitsverbruik en de netinjectie nauwkeuriger te meten. De overstap naar de digitale meter heeft een grote invloed op je energiebeheer en je energiekost. In dit artikel lees je wat er verandert, wie verplicht is om over te schakelen, welke uitzonderingen gelden, hoe het zit met de retroactieve premie en wat deze maatregel betekent voor wie nu zonnepanelen heeft — of er in 2025 nog wil plaatsen.
Wie is vanaf 2025 verplicht een digitale meter te plaatsen?
Iedere eigenaar van zonnepanelen in Vlaanderen is vanaf 2025 verplicht om een digitale meter te laten installeren.
De verplichting is wettelijk vastgelegd en wordt opgevolgd door netbeheerder Fluvius.
Moeten eigenaars met zonnepanelen vóór 2021 ook een digitale meter hebben?
Ja, ook voor installaties vóór 1 januari 2021 is de digitale meter verplicht vanaf 2025. Tot nu toe kregen eigenaars van deze oudere PV-installaties uitstel van verplichte installatie, maar dat uitstel vervalt definitief op 1 januari 2025.
Welke installaties krijgen nog uitstel tot 2028?
Enkel wie voldoet aan alle volgende voorwaarden krijgt uitstel tot uiterlijk 1 januari 2028:
- Zonnepanelen geplaatst vóór 1 januari 2021
- Beschikt over een analoge exclusief-nachtmeter
- Geen uitbreiding van de zonnepaneelinstallatie
- Installatie is nog geen 15 jaar oud
Hoe weet Fluvius welke meters ze moeten vervangen?
Fluvius, de Vlaamse distributienetbeheerder, gebruikt installatiegegevens uit het zonnepaneelregister en uit het meetregister. Ze baseren op basis daarvan hun planning op leeftijd van installatie, meterconfiguratie en beschikbaarheid.
Wat gebeurt er technisch na de omschakeling naar een digitale meter?
Met de installatie van een digitale meter vervalt het oude terugdraaiende principe, waarbij geproduceerde elektriciteit automatisch in mindering werd gebracht op je verbruiksfactuur.
Wat meet een digitale meter precies?
Een digitale meter meet:
- De afgenomen energie van het net (kWh)
- De ingespoten energie op het net (kWh)
Deze worden afzonderlijk geregistreerd via respectievelijk de EAN-code voor afname en injectie.
Waarom verdwijnt het terugdraaiend principe?
Het terugdraaiend mechanisme stamt uit een periode waarin de overheid het gebruik van zonnepanelen wou stimuleren ongeacht piekproductie of -verbruik. Met de huidige energieoverschotten creëerde dit netto-onevenwicht op het elektriciteitsnet.
De digitale meter maakt gedetailleerde registratie mogelijk, wat nodig is voor een evenwichtigere netbelasting, netsturing en toekomstige capaciteitstarieven.
Hoe wordt de afname en injectie nu financieel verrekend?
De vergoedingswijze verandert volledig bij digitale metergebruik omdat afname en injectie gescheiden verrekend worden.
| Stroomtype | Prijscomponenten |
|---|---|
| Afname van stroom | Energiekost + distributiekosten + heffingen |
| Injectie van stroom | Vergoeding via injectietarief van je energieleverancier |
Betaal ik nog het prosumententarief?
Neen, het vaste prosumententarief verdwijnt. Je betaalt voortaan netkosten op basis van je reëel gevraagde capaciteit (piekverbruik) en reëel verbruik in kWh.
Wat levert teruggeleverde stroom vandaag op?
Het injectietarief varieert per energieleverancier, maar schommelt doorgaans tussen de €0,04 en €0,10 per teruggeleverde kWh. Deze hoogte bepaalt mee de rendabiliteit van je systeem.
Welke invloed heeft de digitale meter op je energiefactuur?
De energiefactuur op basis van de digitale meter weerspiegelt meer het daadwerkelijke verbruik en pieken.
Wat gebeurt er met eerder geaccumuleerd energetisch overschot?
Voor installaties voor 2021 werd in het verleden vaak meer stroom geproduceerd dan verbruikt, wat leidde tot een energetisch overschot. Dit wordt in eenmalige compensaties geregeld bij de overstap dankzij behoud van gegeneerde groenestroomcertificaten [GSC].
Wat als je een thuisbatterij hebt?
Met een thuisbatterij gebruik je méér zelfgeproduceerde energie. Hierdoor:
- Verlaag je je afname van het net
- Verhoog je het aandeel van zelfconsumptie
- Betaal je minder op je piekvermogen
Welke retroactieve premie bestaat er voor PV-eigenaars?
Wie vóór 2021 zonnepanelen plaatste en verplicht overstapt op een digitale meter, kan tot eind 2025 een retroactieve investeringspremie aanvragen.
Hoeveel bedraagt deze retroactieve premie?
De premiebedragen liggen gemiddeld tussen de €1.000 en €2.000, afhankelijk van:
- Vermogen van je installatie
- Jaar van installatie
- Aanwezige meter (analoge hoofd-/nachtmeter)
Tot wanneer kan ik de premie aanvragen?
De premie is beschikbaar tot uiterlijk 31 december 2025, maar aanvragen moeten tijdig ingediend worden via de website van Fluvius.
| Jaar van plaatsing zonnepanelen | Vermogen (kW) | Richtbedrag premie |
|---|---|---|
| Vóór 2010 | 3 kW | €1.500 |
| 2010–2012 | 4 kW | €2.000 |
| 2013–2020 | 5 kW | €1.050 |
Wat doet Fluvius precies bij de metervervanging?
Netbeheerder Fluvius plaatst digitale meters kosteloos. In 2025 worden er nog 336.000 digitale meters uitgerold, bovenop de 67.000 die reeds geïnstalleerd zijn.
Hoe lang duurt metervervanging?
De vervanging zelf neemt gemiddeld 30 tot 60 minuten in beslag en gebeurt per wijk en regioplaatsing. Je hoeft daarvoor niet thuis te blijven tenzij Fluvius expliciet om aanwezigheid vraagt.
Wat als ik de digitale meter weiger?
Vanaf 2025 kan je de digitale meter niet meer weigeren wanneer je zonnepanelen hebt, tenzij je onder de uitzonderingsgevallen valt (nachtmeteruitstel tot max. 2028).
Wat als ik nieuwe zonnepanelen wil plaatsen in 2025?
Nieuwe PV-installaties krijgen automatisch een digitale meter van Fluvius binnen 90 dagen na aanmelding.
Geldt er nog het terugdraaiend principe voor nieuwe installaties?
Neen, nieuwe systemen vallen automatisch onder het systeem met gescheiden afname/injectie. Er is geen compensatie via een terugdraaiende teller.
Heeft mijn installatie nog recht op groenestroomcertificaten?
Groenestroomcertificaten voor oudere installaties blijven geldig, maar voor nieuwe installaties bestaan er op Vlaams niveau geen aparte groene subsidies meer.
Wat is het verschil tussen oude en nieuwe berekeningsmethodes?
Hieronder zie je de verschillen tussen de oude en nieuwe meting en vergoedingssystemen.
| Kenmerk | Situatie vóór 2025 | Situatie vanaf 2025 |
|---|---|---|
| Meter | Analoge terugdraaiende teller | Digitale meter |
| Energiecompensatie | Ja (via terugdraaiing) | Neen |
| Prosumententarief | Ja, vast tarief | Neen, werkelijke verbruiksbasis |
| Vergoeding netinjectie | Geen aparte vergoeding | Vergoeding via energieleverancier |
| Zelfconsumptie | Minder belangrijk | Zeer belangrijk |
Geldt deze verplichting ook in Brussel en Wallonië?
Neen. Enkel Vlaanderen verplicht de digitale meter vanaf 2025 expliciet voor bestaande PV-systemen. In Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest behoud je virtueel het terugdraaiend principe in bepaalde gevallen. Je moet wel opvolgen of je energieleverancier dit nog aanbiedt, want een virtueel prosumentenkader zal daar op termijn ook wijzigen.
Wat zijn de voordelen van een digitale meter voor zelfconsumptie?
Wie in staat is om de eigen opgewekte energie onmiddellijk te verbruiken, verhoogt zijn zelfconsumptiegraad en verlaagt de netafname, wat financieel voordeliger is.
Hoe verhoog ik mijn zelfconsumptie?
- Gebruik energie-intensieve apparaten zoals wasmachines, elektrische boilers of laadpalen overdag
- Installeer een thuisbatterij
- Pas slimme sturing (via domotica of energiemanagement) toe
- Optimaliseer je laadprofiel bij elektrische voertuigen
Zijn laadpalen beïnvloed door de digitale meter?
Ja, wie zonnepanelen en een laadpaal combineert, ervaart voordeel bij dagelijkse laadsessies tijdens productiepiekuren. Slim ladende systemen zoals bidirectioneel laden (V2H, V2G) helpen zelfverbruik maximaliseren en pieken vermijden.
Conclusie
De overstap naar de digitale meter vanaf 2025 markeert een nieuwe fase in het Vlaams energiebeleid. Zonnepaneel-eigenaars moeten rekening houden met een gewijzigd vergoedingssysteem, de afschaffing van het prosumententarief, en een verhoogd belang van zelfconsumptie. Het verplichte karakter geldt voor bestaande installaties, met enkele beperkte uitzonderingen. Tegelijk biedt het systeem meer inzicht, transparantie en controle over je verbruik.
Mars Solar adviseert zijn klanten om deze veranderingen bewust aan te pakken. Overweeg daarbij een slimme thuisbatterij of energiemanagementsysteem zodat jij je investering maximaal benut — ook in deze nieuwe digitale realiteit.
